Trong gia công cơ khí chính xác, độ nhám bề mặt không chỉ ảnh hưởng đến khả năng lắp ghép, độ kín khít, mà còn liên quan trực tiếp đến:
Tuổi thọ chi tiết
Độ bền mỏi
Mức độ ma sát – trượt
Và đặc biệt là chất lượng sản phẩm cuối cùng.
Hai chỉ số độ nhám phổ biến nhất hiện nay là Ra và Rz, nhưng bạn có biết chúng khác nhau ra sao và dùng khi nào là hợp lý?
Ra (Roughness Average) là giá trị trung bình số học của các độ lệch chiều cao (so với đường trung bình) trong một đoạn đo nhất định.
Đơn vị: µm (micromet)
Công thức:
Ra=1L∫0L∣y(x)∣dxRa = \frac{1}{L} \int_0^L |y(x)| dx
Trong đó:
y(x)y(x): độ lệch thực tế so với đường trung bình
LL: chiều dài tham chiếu
? Ra càng nhỏ → bề mặt càng mịn.
Ví dụ: Ra = 0.2 µm (bề mặt đánh bóng tinh), Ra = 3.2 µm (phay thông thường)
Rz (Roughness Height) là trung bình của 5 khoảng cao nhất – thấp nhất (chênh lệch đỉnh – đáy) trong đoạn đo.
Đơn vị: µm
Rz sẽ luôn lớn hơn hoặc bằng Ra.
? Rz phản ánh chiều cao lớn nhất của vết nhám, nhạy hơn Ra nếu có vết xước hoặc rãnh sâu bất thường.
Tiêu chí | Ra (Roughness Average) | Rz (Roughness Height) |
---|---|---|
Định nghĩa | Trung bình giá trị lệch chiều cao | Trung bình độ cao đỉnh – đáy lớn nhất |
Độ nhạy với lỗi bất thường | Thấp | Cao (phát hiện xước rõ hơn) |
Phản ánh tổng thể | Tốt | Tốt với yêu cầu kiểm tra cụ thể |
Khi nào nên dùng? | Đánh giá chung bề mặt | Cần phát hiện lỗi, xước, rãnh sâu |
Ứng dụng | Nên dùng |
---|---|
Gia công thông thường, kiểm tổng thể | Ra |
Kiểm tra chất lượng linh kiện chính xác | Ra + Rz kết hợp |
Cần phát hiện xước sâu, lỗi rãnh | Rz |
Giao hàng cho khách hàng OEM | Tùy yêu cầu bản vẽ kỹ thuật |
? Lưu ý: Một bản vẽ kỹ thuật có thể chỉ định “Ra ≤ 1.6 µm” hoặc “Rz ≤ 6.3 µm” tùy theo yêu cầu độ mịn – độ kín.
Các model Surftest của Mitutoyo như SJ-210,SJ-220, SJ-310, SJ-410 đều hỗ trợ:
✅ Đo Ra, Rz, Rq, Ry, Rt và hơn 30 thông số khác
✅ Lưu dữ liệu, in báo cáo nhanh tại xưởng
✅ Kiểm tra linh kiện tại chỗ (cầm tay) hoặc gắn cố định trong dây chuyền
? MEB cung cấp máy đo độ nhám Surftest chính hãng kèm phụ kiện đầy đủ, hướng dẫn sử dụng và hiệu chuẩn tại chỗ.
Bạn cần chọn model phù hợp với sản phẩm gia công của mình?
Cần đo chi tiết nhỏ, bề mặt cong? → Chọn SJ-210 + đầu đo cong
Cần đo nhiều chỉ tiêu, in báo cáo tại chỗ? → Dùng SJ-310 hoặc 410
? Liên hệ kỹ sư MEB để được tư vấn tận nơi hoặc mượn máy demo kiểm tra trực tiếp.
? https://meb.com.vn/lien-he
Niigata Seiki - Đỉnh cao của độ chính xác trong đo lường công nghiệp
Panme Đo Ngoài Mitutoyo - Lựa Chọn Tin Cậy Của Ngành Cơ Khí
Panme đo ngoài Mitutoyo - Giải pháp đo lường chính xác cho mọi ngành công nghiệp
Sai số khi kiểm tra ren – Nguyên nhân và cách khắc phục
Tìm hiểu và phân loại Máy đo độ cứng cơ khí Mitutoyo
Thư mời tham dự Triển lãm Công nghiệp và Sản xuất VIMF Đà Nẵng 2024
© 2025 by MEB.JSC. Bản quyền website thuộc MEB.JSC